Tutarsız anne baba tutumu, çocuklarda güvensizlik, kararsızlık, davranış sorunları ve kişilik bozuklukları gibi birçok olumsuz etki oluşturabilir. Psikolojik Danışman Sümeyye Üstün, “Tutarsız anne baba tutumu çocuğun gelişimini nasıl etkiliyor?” hakkında bir köşe yazısı hazırladı.
Çocuk yetiştirirken tutarsız davranmak, çocuk gelişimini oldukça kötü etkileyen bir durumdur. Tutarsızlık, anne-çocuk bağlanma sistemini doğrudan etkilemekte ve çocuğun sağlıksız bir bağlanma stili geliştirmesine sebep olabilmektedir. Öyle ki, yetişkinlik yaşamında çalkantılı ilişkisel problemler yaşamak veya kişilik bozukluğuna sahip olmak da tutarsız ebeveynliğe maruz kalma sebebiyle oluşabilmektedir.
TUTARSIZ EBEVEYNLİK NEDİR?
Tutarsız ebeveynlik, bakım veren kişinin kendi tutarsızlığından da oluşabildiği gibi anne babanın kendi arasındaki anlaşmaya varamamasından da ileri gelebilmektedir.
- Ebeveynin net sınırlarının olmaması,
- Bir gün onay verilen bir şeye başka zaman onay verilmemesi,
- Ebeveynlerin bazen çok mesafeli bazen ise çok ilgili davranması,
- Bakım veren kişinin çocuğun yanlış bir davranışına bir gün kızıp başka bir gün ise görmezden gelmesi,
- Anne ile babanın kendi arasında fikir ayrılıkları olması,
- Anne ile babanın çocuklarla ilgili bir konuda çocukların yanında fikir ayrılıklarını tartışması,
- Anne ile babanın çocukların yanında maddi durumları hakkında konuşmaları, vb. gibi durumlar tutarsız ebeveynlik tutumuna örnek olabilir.
TUTARSIZ EBEVEYNLİĞİN KARAKTER GELİŞİMİNE ETKİSİ
Küçük yaşlardan itibaren tutarsız ebeveyn tutumuna maruz kalmak çocukta kafa karışıklığına sebep verir. Çocuk hangi davranışı sonucu hangi tutumla karşılaştığını tam olarak kavrayamaz ve zihni bölünür. Zihni bölünen çocuk ise tüm hayatı boyunca keskin yaşam tarzı veya düşünce kalıpları benimseyeme yatkın olur.
Tutarsız bir ebeveynliğe maruz kalmış çocuk, kendi hayatında da tutarsızlık yaşayacaktır. Örneğin bir gün bir arkadaşıyla çok iyi anlaşırken bir başka gün ona çok kötü davranabilir. Veya çocuk bir gün çok neşeli ve sosyal davranırken bir başka gün odasına kapanabilir, içedönük hale gelebilir.
Bu çocuklar ergenlik dönemine geldiğinde ailenin değerleriyle tam tersi şekilde davranma, riskli eylemlerde bulunma, riskli alışkanlıklar edinme gibi zorlayıcı davranışlara yönelebilirler. Böyle durumlarda anne babaların dikkatli davranması gerekmektedir.
ANNE BABALAR NELER YAPABİLİR?
- Anne babalar net sınırlar çizebilmelidir. Hayır dendiği halde ısrarcılığına devam eden çocuğa karşı net durulmalıdır.
- Anne babalar çocuklarına karşı şefkatli olmalıdır.
- Anne ile babanın özellikle çocuklarla ilgili konularda kendi aralarında fikir birliğine varmaları gerekmektedir.
- Koyulan kuralların sürekliliği önemlidir. Bu kurallar günden güne değişmemelidir.
- Anneyle babanın kendi ruhsal dünyalarında ve kişisel hayatlarında sakin ve istikrarlı tarza sahip olmaları veya en azından bunun için çabalamaları gerekmektedir.
Psikolojik Danışman
Sümeyye ÜSTÜN
